تحلیل تطبیقی عناصر هنری داستان طوفان نوح(ع) در سورۀ هود و سِفر پیدایش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه الهیات دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه میبد، یزد، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

شیواترین ابزار بیان و انتقال مفاهیم و انگاره‌های مدنظر، روایت و به تصویر کشیدن وقایع در قالب «قصه» است که اهداف متعددی را با خود به همراه دارد. داستان طوفان نوح(ع) یکی از داستان‌های مشترک در میان دو کتاب مقدس تورات و قرآن است. این پژوهش در راستای تحلیل عناصر داستان طوفان نوح(ع)، با روش تحلیل تطبیقی خرد، سامان یافته و با استفاده از روش‌های جزئی دانش نشانه‌شناختی، واکاوی شده است. تاکنون پژوهش مشابهی صورت نگرفته است. نتیجۀ به‌دست‌آمده نشان می‌دهد هرچند اشتراک‌هایی بین دو روایت در عناصری همچون بیان نزول عذاب به‌سبب نافرمانی، تبیین شخصیت نقش اصلی داستان، کوهستانی‌بودن مکان داستان، محوریت زمانی خطی و منسجم وجود دارد، دربارۀ پیرنگ داستان، زاویۀ دید، شخصیت‌ها، کشمکش، گفت‌و‌گو و صحنه‌پردازی تفاوت‌های چشمگیری به چشم می‌خورد. نکتۀ مهم دیگر اینکه روایت تورات از طوفان نوح(ع) با پرداختن بیش از حد به جزئیات زمانی و مکانی، بیشتر شبیه روایتی تاریخی است؛ اما روایت قرآن از ماجرای طوفان در ورای بیان داستان، بیشتر اهداف هدایتی و انذاری و عبرت‌انگیز را دنبال می‌کند که این موضوع سبب جذابیت و اثرگذاری بیشتر روایت قرآنی شده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of the Artistic Elements of the Story of the Noah's Storm Between Surah Hood and Genesis Journey

نویسندگان [English]

  • Karam Siyavoshi 1
  • Meysam Khalili 2
  • Samira Gholiei 3
1 Associate Professor, Department of Theology, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 Ph. D. Student of Quran Science and Hadith, Meybod University, Yazd, Iran
3 M. A. Student of Quran and Hadith, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

The most effective way of expressing and conveying concepts and ideas is to narrate and portray events in the form of a "story" that has several purposes. As one of the most important ways of inducing educational or historical concepts in the light of semiotics, the use of artistic or word-based techniques of narrative discourse is narrative discourse. The arrangement of the elements of a story in the form of art is an important tool for conveying ideas and signs to others. In this regard, this study analyzes the elements of the story of the flood of Noah (AS), which is one of the common stories between the two books of the Torah and the quran, by the method of comparative micro-analysis, and by using partial methods of semiotic-cognitive knowledge , Has analyzed it. The present study seeks to answer the following questions: 1- What are the elements of the story of Noah's Storm in the narration of the Torah (Genesis Journey) and the Qur'an (Surah Hood)? 2. What are the similarities and differences between the artistic structure of this story in the two narratives mentioned? Which narrative is more engaging, effective, guided and exemplary? There has been no similar research in this area so far. The result of the study of the subject under discussion is that: The cause-and-effect relationship of the 'pirang' constitutes both narratives which, in the Torah narrative, are based on the decision to destroy human beings due to regret of creation (cause) and the coming of the doom of the flood (consequence). ) And in the Qur'anic narrative is based on the disrespectful behavior of the people of Noah (as) to the doctrine (cause) and the coming of doom (consequence). Accordingly, both narratives are common at the consequence stage, but there is a profound difference between the two at the stage of the cause of the doom. The angle of view in the Torah narrative is in the unknown and in the Qur'an as a whole. The characters of the story, in the Torah narrative, are mostly based on natural features such as: age, wine, etc. Noah, but in the narration of the Qur'an beyond the various characters of the story, the guiding aims pursued. These goals appear to be expressed in characters such as Noah, Noah's people, and Noah's family. The doom-to-do action is a common occurrence in two stories that take place because of human disobedience.
The purely one-sided and varied conversations in the story of Noah (AS), according to the Torah narrative, have been unattractive. In contrast, the varied conversations in the Qur'anic narrative of the story of Noah (AS) have been a factor in making it attractive. The timing of both narratives is linear; but in the Qur'anic narrative it is generally linear; but in the Torah narrative it is linear. The mountain is mentioned in both narratives of the place of the story, but the spatial range is introduced in the global Torah narrative, but the Qur'anic narration is limited to a particular region. In the story of the flood of Prophet Noah, each of the features of the story reflects a specific educational purpose that in the Torah, the worship aspect of this purpose was achieved only for Noah (AS), but in the Qur'an, besides Noah (AS) Each of the characters in the story pursue a specific educational goal that ultimately fulfills the intended purpose of the Qur'an.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Storm of Noah (AS)
  • Art Elements
  • Micro-comparative Analysis
  • Semiotics
  • Genesis Journey
  • Surah Hood
منابع
1- قرآن کریم.
2- کتاب مقدس، (1380ش)، ترجمۀ فاضل خان همدانی، ولیام گلن و هنری مرتن، تهران، اساطیر.
3- اخوت، احمد، (1371)، دستورزبان داستان، اصفهان، فردا.
4- ایرانی، ناصر، (1364)، داستان، تعاریف، ابزار و عناصر، تهران، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
5- آیت‌اللهی، حبیب‌الله، محمدعلی خیری، محمود طاووسی و سید حبیب‌الله لزکی، (1386)، «تحلیل عناصر داستان قصۀ حضرت یوسف(ع) در قرآن کریم»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، شماره 8، صص20-1.
6- بحراوی، حسن، (1990م)، بنیۀ الشکل الروالی، بیروت، المرکز الثقافی العربی.
7- براهنی، رضا، (1368)، قصه‌نویسی، تهران، البرز.
8- بستانی، محمود، (1384ش)، پژوهشی در جلوه‌های هنری داستان‌های قرآن، ترجمۀ موسی دانش، مشهد، آستان قدس رضوی.
9- پاکتچی، احمد، (1396)، روش تحقیق (با تکیه بر حوزۀ علوم قرآن و حدیث)، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
10- تودورف، تزوتان، (1388)، بوطیقای نثر، پژوهش‌های نو دربارۀ حکایت، ترجمۀ انوشیروان گنجی‌پور، تهران، نی.
11- تولان، مایکل، (1386)، روایت‌شناسی، درآمدی زبان‌شناختی، انتقادی، ترجمۀ سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران، انتشارات سمت.
12- حسینی همدانی، سیدمحمد، (1404ق)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، تهران، لطفی.
13- الخطیب، عبدالکریم، (1975)، القصص القرآنی فی منطوقه و مفهومه، بیروت، دارالمعرفه.
14- رضایی، غلام‌عباس و محمودی، ابوبکر، (1390)، «بررسی تطور ساختاری دو قصیدۀ جاهلی و اسلامی از حسان بن ثابت با نظر به مکتب ساختارگرایی»، پژوهش‌نامه نقد ادب عربی، شماره 1، صص 81-45.
15- سلیمانی، محسن، (1383)، فن داستان‌نویسی (ترجمۀ مجموعه مقالات و مصاحبه‌ها)، تهران، امیرکبیر.
16- الصامل، محمد و زملائه، (2001م)، البلاغۀ و النقد، ریاض، مطبعۀ وزارۀ المعارف للملکۀ العربیۀ السعودیه.
17- طباطبایى، محمدحسین، (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
18- طبرسى، فضل بن حسن، (1372) مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن‌‌، تصحیح فضل‌الله‌ یزدى طباطبایى و هاشم رسولى، ‌تهران، ناصرخسرو.
19- علوی، فاطمه و همکاران، (1394)، «سبک‌شناسی انتقادی زاویۀ دید در داستان کوتاه "مردی که برنگشت"»، نشریۀ ادب و زبان، شماره 38، صص 28-1.
20- علی‌پور، احمد و همکاران، (1386)، روان‌شناسی عمومی، تهران، دانشگاه پیام نور.
21- فرهنگی، سهیلا و یوسف‌پور، محمدکاظم، (1389)، «نشانه‌شناسی شعر الفبای درد سروده قیصر امین‌پور»، کاوش‌نامه، شماره 21، صص 166-143.
22- فضل، صلاح، (1998)، النظریۀ البنائیۀ فی النقد الأدبی، القاهره، دارالشروق.
23- فورستر، ای. ام، (1369)، جنبه‌های رمان، ترجمۀ ابراهیم یونسی، تهران، امیرکبیر.
24- قاسم، سیزا احمد، (1985م)، بناء الروایه، بیروت، دارالتنویر.
25- قمی، علی بن ابراهیم، (1363)، تفسیر قمی، قم، دارالکتاب.
26- مستور، مصطفی، (1379)، مبانی داستان کوتاه، تهران، مرکز نشر.