بررسی یکسان‌پنداری «شعیب» در قرآن و «اشعیاء» در کتاب مقدس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

چکیده

جیمز بلمی ازجمله مستشرقانی است که گمان می‌کند اشتباهاتی در متن قرآن وجود دارد. او به دلیل پیدانکردن داستان «شعیب» در کتاب مقدس و واژۀ «شعیب» در زبان‌های عبری، آرامی و کتیبه‌های عرب باستان، معتقد است واژۀ «شعیب» در قرآن، صحیح ثبت نشده و اصل آن «شعیا» یعنی صورتِ عربی کلمۀ «اشعیاء» است و داستان «شعیب» در قرآن بازگویی از پیش‌گویی «اشعیاء» دربارۀ عرب است و اصحاب ایکه، بازرگانان ددان در زمان اشعیاء نبی بوده‌اند. اهمیت بررسی ادعاهای او آن است که کمترین نتایج حاصل از آنها، تأکید بر اخذ قرآن از کتاب مقدس، تشکیک در واقع‌نمایی و صحت داستان‌های تاریخی و خدشه در اعتقاد به تحریف‌نشدن قرآن است. نقد ادعاهای تفسیری او، در نتایج پیش‌گفته تردید وارد می‌کند. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهند نام‌ «شعیب» در اصل عربی است و نام‌هایی از ریشۀ «شعب» از زمان قبل اسلام در زبان عربی وجود داشته‌اند. دلایلی نظیر تکرار نزول داستان شعیب در طول دوران نزول تدریجی، تداول قرائت، حفظ و آموزش قرآن، شیوۀ کتابت قرآن با حضور شاهدان و املاءکنندگان و ... استنساخ اشتباه این واژه را ناممکن می‌کند. همچنین، اقتباس «داستان شعیب» از «پیش‌گویی اشعیاء دربارۀ اعراب»، با توجه به تفاوت‌های بنیادین در غرض، موضوع و جزئیات این دو داستان، پذیرفتنی نیست. همچنین توجیه لازم برای تطابق ددان با ایکه وجود ندارد. نتیجۀ مهم دیگر آنکه تغییر واژۀ «شعیب» به «اشعیاء» با معیارهای اصلاح متن بلمی مانند بهبود معنای متن و سازگاری با سبک قرآن مطابق نیست. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of equalization of "Shuaib" in the Quran and "Isaiah" in the Bible

نویسندگان [English]

  • Soheila Jalali Kondori 1
  • Mahdieh kianmehr 2
1 Associate Professor, Department of Quran & Hadith Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Ph. D. Student of Quran & Hadith Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
James A. Bellami is one of the orientalists thinking that there are some mistakes in Quran`s text; He believes that textual criticism must be applied to the Qur'an to remove it`s corruptions and produce a text the possibly nearest to original text. For example, In the article “More proposed emendations to the text of the Koran”, he claims that There are two major problems in the story of Shuaib, first, the form of his name, and second, the identity of the Ashab al-aykah. Given the existence of oral sources for the Qur'an, Bellami considers the Torah as the only source of the proper name of the "Shuaib" and the identity of the " the Ashab al-aykah ". For this reason, it is only by finding several common features in verses 13 through 17 of the Isaiah:21(the prophecy of Isaiah in Arabic) during the Old Testament and the story of Shuaib in the Qur'an, he claims that, firstly, the story of Shuaib derives from the Isaiah  Prophecy about the Arabs (Isaiah 21: 13-17); secondly, “Shuaib” is mistaken with  “Sh’aia” (spelled with final alif), the Arabic form of “Isaiah” ; thirdly Ashab al-aykah” in the Qur'an is the same  Dedanite merchants in In Isa. 21:13-17.
The importance of surveying Bellami’s claims is that the results of them are, at least, the emphasis on the receipt of the Qur'an from the Bible, creating doubt in the realism of the historical stories of Quran and the failure to believe in the non-distortion of the Qur'an. The critique of his interpretive claims can cast doubt on this results. so, in this research, Bellami's views on Shuaib and Ashab al-aykah, as well as his reasons, are examined in five sections.
The first part is devoted to Bellami's claim to the word "Shuaib". Bellami claimed that he did not find "Shuaib" in Hebrew and Aramaic languages and ancient Arabic inscriptions, so there was no such name before the Qur'an was descended. Secondly, Shuaib has no suitable etymology and meaning for a man’s name. After examining the word "Shuaib" and its root, it became clear that - contrary to Bellami's claim - the word "Shuaib" has the correct etymology in Arabic, and the absence of the word "Shuaib" and above that the root of the "sha’b" in Hebrew and   Aramic, not only is not evidence of Bellami's claims about "shuaib", but also amplifies that the root of the "sha’b" and the word "Shuaib" are Arabic.
Another result is that - contrary to the claim of Bellami - the name "Shuaib" has proper meaning and form for the men's name. Because according to Arab culture from pre-Islam times to now, using of a diminutive form of words and also making names for men from   the root "sha’b"   have been commonplace for men.  Existance of some  men whose name were from the root of the "Sha’b" (like  Ash’ab) and those who had the name "Shuaib", before the Quran descends, can present good evidances  for this claim . Also, analysis the different meanings of the word "Shuaib" indicate that this word has proper  meanings for men.
Another consequence is that the absence of "Shuaib" in ancient Arabic inscriptions does not necessarily means that this name is not denied among the Arabs, as evidenced other sources, other than inscriptions, that this name can be found in   pre-Islam Arabs. Even if it is assumed that there is no man named Shuaib before the Quran descends, the Shuaib of the Arabic translation may be the name or the title of this great Prophet, chosen and used by the Holy Qur'an for the first time. Therefore, the lack of this name in the inscriptions can not be a reason for the incorrect transcription of the term.
In the second section, the possibility of the wrongfulness of transcription of "Shuaib" was considered. To make this mistake, Bellami considers two hypotheses probable. For Example, his first assumption is that the name "Shuaib" was derived from scriber's mistake during the writing of the Qur'an (In the time of Abu-Bakr or Uthman) and its principle had been "Sh’aia". However, due to several reasons  the incorrect transcription of this word is almost impossible; such as :1- word of "Shuaib"  had been custom at the time of  Qur'an's descent and before that ; 2- The  Shuaib's story and  name had been repeated during the  gradual descent of Quran in the Meccan and  Madnian Surahs; hence Muslims had been reading and repeating It during the gradual descent of the Qur'an; 3- Because  Recitement,  teaching and keeping of the verses had been  common practice, the  Shuaib's story and  name  repeated in the Muslim's ear many times; 4- The Quran had been written in particular manner, in  the presence of witnesses and dictators .
In the third section, the feasibility of Bellami's claim for the adaptation of Shuaib's story of "Isaiah's prophecy concerning the Arabs" was investigated. The result is that due to the fundamental differences in the subject, the wisdom and details of the story of Shuaib and Isaiah, such as personality, history, place of residence, ethnicity, type and cause of torment, etc., the oral translation of Shuaib's story of the prophecy of Isaiah about Arab is not logical.
In the fourth section, Bellami's claim Based on the similarity of the Ashab al-aykah  and  Dedanite merchants is studied. The result of the study is that although both of them lived on the trade road to Mecca, but there was no justification and evidence to match Dedan with Aykah.
In one of his articles on reforming the Quranic vocabulary, Bellami has state his standards. In the fifth part, it was shown that the change of the word "Shuaib" to "Sh’aia" is not consistent with the standards of text correction provided by Mr. Bellami himself. For example, among the Bellami  criteria, the modified text should make a better meaning than the existing one, but changing the word "Shuaib" to "Sh’aia", firstly, eliminates the semantic proportion of the name of the Prophet with his story; secondly, The text and the interpretation of Isaiah's Prophecy on the Arabs  itself has some ambiguities; thus, not only the change of Shuaib to Sh’aia does not  caused   better meaning  maked, but  also it  obscures the explicit and understandable story of Shuaib.  Another Bellami's criterion is that the modified word should be in accordance with the style of the Qur'an; however, the change of Shuaib to "Sh’aia" is inconsistent with the style of the Quranic verses in which mentioned the names of the prophets in their historical order. Another criterion is that the word correction should be historically justifiable. To absence of Shuaib's story in the Bible,  Mr. Bellami considers it non-historic. But, this can not be  a  convincing reason  for denial   reality of  Shuaib's story. The existence of the ruins of the "Maghair Shuaib" and "Ayla", which are coherent with the Qur'anic verses in terms of space and time, regarding the people of Shuaib, can be a good historical evidence for the existence of a person called "Shuaib" and his story in reality.
In this way, the analysis of Bellami's claims showed that none of his claims was correct.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Shuaib"
  • "Isaiah"
  • "Ashab al-aykah"
  • "Oriental"
  • "Quran text correction"
  • "Bible"
منابع
1- آشتیانی، جلال‌الدین، (1383ه.ش)، تحقیقی در دین ‌یهود، تهران، نگارش، چاپ‌ سوم.
2- آلوسی، محمود، (1415ه.ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب، چاپ ‌اول.
3- ابن‌حجر العسقلانی، (1415ه.ق)، الإصابة فی تمییز الصحابة، ‌تحقیق ‌عادل‌أحمد عبدالموجود-على‌محمد معوض، بیروت، دار‌الکتب‌العلمیة، چاپ ‌اول.
4- ابن‌سعید الاندلسی، (بی‌تا)، نشوة الطرب فی تاریخ جاهلیة العرب، عمان، مکتبة‌الأقصى.
5- ابن‌عاشور، محمد ‌بن ‌طاهر، (بی‌تا)، التحریر و التنویر، بی‌جا.
6- ابن­کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو، (1419ه.ق)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلى بیضون، چاپ اول‏.
7- ابن‌منظور، محمد بن مکرم‌،‌ (1414ق‌)، لسان‌العرب، بیروت‌، دارصادر، چاپ‌سوم‌.
8- ابوالخیر، محمدبن‌محمدبن‌الجزرى‏، (بی‌تا)، النشر فی ‌القراءات‌العشر، بیروت، دارالکتب ‌العلمیة.
9- ابوعمرو، عثمان‌ بن ‌سعیدالدانى، (1426ه.ق)، کتاب‌التیسیر فی القراءات‌السبع، بیروت، دارالکتب ‌العلمیة، چاپ دوم.
10- بروجردى، سید محمدابراهیم، (1366ه.ش)،تفسیرجامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ ششم.
11- بکری، حسین بن محمد، (بی‌تا)، تاریخ‌الخمیس فی أحوال أنفس‌النفیس، بیروت، دارالصادر.
12- بلمی، جیمز، (1392ه.ش)، چند نکتۀ‌ پیشنهادی دیگر در ‌متن قرآن، زبان قرآن، تفسیر قرآن، ‌ترجمۀ مرتضی کریمی‌نیا، تهران، هرمس.
13- جعفری، یعقوب، (بی‌تا)، کوثر، (بی­جا).
14- حکیم، محمدباقر، (1384ه.ش)، علوم قرآن، ترجمۀ سردار شهابی، اهواز، دانشگاه شهیدچمران، چاپ اول.
15- دروزة، محمدعزت، (1383ه.ق)، التفسیرالحدیث، قاهره، دارإحیاء‌الکتب‌العربیة.
16- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412ه.ق)، المفردات فی غریب‌القرآن، دمشق - بیروت، دارالعلم - الدارالشامیة، چاپ اول‌.
17- رامیار، محمود، (1369)، تاریخ قرآن، امیرکبیر، تهران، چاپ سوم‏.
18- رضایی هفتادر، حسن، (1389ه.ش)، «زیست‌شناسی برخی‌ خاورشناسان‌ و‌ آثار ‌آنها»، قرآن‌پژوهی‌ خاورشناسان،‌ ش 9، صص 171-190.
19- زحیلى، وهبة بن مصطفى، (1422ق)، تفسیر الوسیط‏، دارالفکر، دمشق، چاپ اول.
20- سالم، عبدالعزیز، (1386)، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمۀ باقر صدری‌نیا، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
21- سندی، لین، وست ، لیتل‌مور، (1996)، المرشد الی کتاب‌ المقدس، لبنان، دارالکتب‌المقدس.
22- سلطانی بیرامی، اسماعیل، (1393)، « پندار خطای تاریخی قرآن در داستان ایکه و مدین»، قرآن شناخت، ش 13، صص 5-26.
23- شرتونی، رشید، (1384ه.ق)، ترجمه و شرح مبادی‌العربیه، ترجمۀ علی‌حسینی، قم، دارالعلم، چاپ هشتم.
23- طباطبایى، سید محمدحسین، (1417ه.ق)، المیزان فى ‌تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات ‌اسلامى جامعۀ ‌مدرسین‌ حوزۀ علمیۀ قم، چاپ پنجم.
24- طبرسى، فضل بن حسن، (1372ه.ش)، مجمع‌البیان فى‌ تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصرخسرو، چاپ سوم.
25- طریحى، فخرالدین، (1375ه.ش)‌، مجمع‌البحرین، تحقیق‌سیداحمد حسینى‌، تهران، کتابفروشى مرتضوى‌، چاپ سوم.‌
26- طنطاوى، سیدمحمد، (بی‌تا)، التفسیرالوسیط‌ للقرآن‌الکریم، بی­جا.
27- قرشى، سید على‌اکبر، (1377ه.ش)، تفسیر احسن‌الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، چاپ سوم.
28- ----------------،‌ (1371ه.ش‌)، قاموس‌قرآن، تهران، دارالکتب‌الإسلامیة، چاپ ششم.
29- فراهیدى، خلیل بن احمد، (1410ه.ق‌)، کتاب‌العین‌، قم، انتشارات هجرت‌، چاپ دوم‌.
‌30- فیض کاشانى، ملامحسن، (1418ه.ق)، الأصفى فى‌تفسیرالقرآن، قم، مرکز انتشارات‌ دفتر ‌تبلیغات‌ اسلامى، چاپ ‌اول.
31- کشفی، عبدالرسول، (1381ه.ش)، دستور کاربردی ‌زبان ‌عربی (آموزش‌ صرف) 1، قم، کتاب ‌طه، چاپ ‌اول.
32- محمدی بیومى، مهران، (بی‌تا)، دراسات‌ فی ‌تاریخ‌العرب‌القدیم، دارالمعرفة‌ الجامعیة، چاپ‌ دوم.
33- مراغی، محموداحمد، (2006م)، اشعیا، قاهره، دارالمعرفه ‌الجامعیه.
34- معرفت، محمدهادی، (1415ه.ق)، التمهید فی ‌علوم‌القرآن، قم، مؤسسة ‌‌النشر الاسلامى، چاپ‌ دوم.‌
35- مصطفوى، حسن‌، (1360ه.ش)، التحقیق ‌فی‌ کلمات‌القرآن‌الکریم‌، تهران، بنگاه ‌ترجمه‌ و نشر کتاب.‌
36- مغنیه، محمدجواد، (1424ه.ق)، تفسیرالکاشف، تهران، دارالکتب ‌الإسلامیة، چاپ‌ اول.
37- مکارم‌ شیرازى، ناصر، (1421ه.ق)، الأمثل‌ فى ‌تفسیر کتاب‌الله‌ المنزل، قم، مدرسه ‌امام ‌على ‌بن ‌ابى ‌طالب، چاپ ‌اول.
39- ---------------، (1374ه.ش)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب ‌الإسلامیة، چاپ‌ اول.
40- نجفى ‌خمینى، محمدجواد، (1398ه.ق)، تفسیر آسان، تهران، انتشارات ‌اسلامیه، چاپ ‌اول.
41- هلی، هنری، (بی‌تا)، راهنمای‌ کتاب‌ مقدس، ترجمۀ‌ جسیکا باباخانیان، سابرینا بدلیان، ادوارد‌ عیسی ‌بیک، بی­جا.
42- هیشان، مدالله‌ بن‌ عویضه؛ ذییب، سلیمان ‌بن ‌عبدالرحمن، (1437)، نقوش‌صفویَّة (صفائیَّة) من ‌قاع‌الأرنبیَّة‌ أم‌جدیر و العماریَّة‌ فی ‌شمال ‌المملکة‌ العربیة ‌السعودیة، ریاض، مرکز الملک‌ فیصل ‌للبحوث ‌و الدراسات ‌الاسلامیه.
43-Bellami, James, (1996), “More proposed emendations to the text of the Koran”, Journal of the American Oriental Society, Vol. 116, No.2, pp.196-204.
44-Bellami, James, (1993), “Some Proposed Emendations to the Text of the Koran”, Journal of the American Oriental Society, Vol.116, No.4, pp.562-573.
45-Calvin, John,(n.d), Commentary on Isaiah, Grand Rapids, Christian Classics Ethereal Library.
46-Constable, Thomas, (2017), Notes onIsaiah.
47-Earle, Ralph, (1958), MEET THE MAJOR PROPHETS, Kansas City, BEACON HILL PRESS, FIRST PRINTING.
48-Friedman, Theodore,(n.d), “Isaiah”, Encyclopedia of Judaica, Sholnik, Fred, Berenbaum, Michael, USA, Thomson Gale.
49-Gesenius, William, (1906), Hebrew and English Lexicon of the old Testament (with an appendix the biblical Aramic), translated by Edward Robinson, Boston-New York: Chicago Binerside Press.
50-Gitay,Yehoshua,(1986),”Isaiah”, The Encyclopedia of religion, Mircea Eliade, New York, Macmillan.
51-Kelin, Ernest, (1987),A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew Language for readers Language for readers of English, Jerusalem, The University of Haifa.
52-Lee, Samuel, (1840), A Lexicon, Hebrew, Chaldee, and English, London, Duncan and Malcolm.
53-Orel, Vladimir E; Stolbova, Olga v, (1995), Hamito-Semitic etymological dictionary: materials for a reconstruction, NewYork, Brill-Liden.
54-Rajki, András, (2005), ARABIC DICTIONARY [with etymologies].
55-Skoloff, Michael, A dictionary of Jewish Palestinian Aramic of Byzantine period, Jerusalem, Barilan University Press, Barilan University Press.
56-Smith, James, (2005), An Expository Commentary on theBook of Isaiah.
57-Tadros, Fr; Malaty, Y, (2002), The Book of ISAIAH (A PATRISTIC COMMENTARY), Translated by: GEORGE BOTROS, California, Coptic Orthodox Christian Center, Initial edition.
58-http: //maarefquran. com/ maarefLibrary/ template s/farsi/ dmaarefbooks/ Books/5/12 .htm#f13.
59- http:// www. saudiarabiatourismguide. com/mughair-shuayb-madyan.