مقایسة آرای ملاصدرا و پلانتینگا در حل مسئلة شر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، گروه الهیات، دانشگاه فرهنگیان، پردیس حضرت معصومه، قم، ایران

2 دانش‌آموخته‌ دکتری کلام اسلامی، گروه کلام، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران

چکیده

در سنت فلسفۀ اسلامی، ملاصدرا به‌عنوان یکی از حکیمان متأله و در ساحت تفکر فلسفة غربی، پلانتینگا به‌عنوان فیلسوف خداباور، هریک با مبانی و راه‌حل‌های خاصی دربارة مسئلة شر تحقیق کرده‌اند. اصلی‌ترین مبنای ملاصدرا، اصالت وجود است و راه‌حل‌های او از الگوی عدمی بودن شر و مجعول بالعرض بودن آن تبعیت می‌کند. پلانتینگا نیز با استفاده از توصیف جهان‌های ممکن و نسبت میان اختیار انسان و قدرت مطلق خداوند، درصدد اثبات عدم تناقض مسئلۀ منطقی شر با وجود خدا است. این دو متفکر در اصلِ اعتقاد به خدا، عالِم، قادر و خیرخواه بودن خدا، مشابهت، اما در نوع مواجهه، ذاتی بودن گناه، دفاع از نظریۀ عدل الهی و غلبۀ نگاه منطقی، با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند. هدف از این مقاله، صرف تبیین و مقایسة مبانی فکری و راه‌حل‌های ملاصدرا و پلانتینگا در مسئلۀ شر نبوده، بلکه نقد مبانی و راه‌حل‌های این دو متفکر و درنتیجه ارائة راهکاری تطبیقی برای حل مسئلۀ شر می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، ازاین‌جهت که به موضوعی اندیشه‌ای و معرفتی می‌پردازد و به روش استدلال و تحلیل عقلانی مبادرت می‌ورزد، بنیادین و نظری است و از‌این‌نظر که آرای دو متفکر را مقایسه می‌کند و تطبیق می‌دهد، مقایسه‌ای و تطبیقی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Mulla Sadra and Plantinga’s Views on the Problem of Evil

نویسندگان [English]

  • Farida Rezaei 1
  • Masoumeh Ameri 2
1 Faculty member . Department of Theology. farhangian University. Hazrat Masoumeh campus. Qom . Iran
2 PhD. Graduated in Islamic Theology, Department of Theology, Shahid Motahari University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the tradition of Islamic philosophy, Mulla Sadra, as one of the mystical philosophers, and in Western philosophical thought, Alvin Plantinga, as a theistic philosopher, have both explored the problem of evil with distinct foundations and solutions. Mulla Sadra’s primary basis lies in the existence of essence, and his solutions adhere to the model of the non-existence of evil and its being contingently willed. Plantinga, on the other hand, seeks to demonstrate the non-contradiction of the logical problem of evil in light of God’s absolute power by using possible worlds and the relationship between human free will and divine omnipotence. These two thinkers share common ground in their belief in God as knowledgeable, powerful, and benevolent, but they differ in their approach to inherent sinfulness, defense of theodicy, and overcoming logical challenges. The objective of this article is not merely to explain and compare the intellectual foundations and solutions of Mulla Sadra and Plantinga regarding the problem of evil; rather, it aims to critically examine their premises and proposed solutions, ultimately presenting a comparative approach to resolving the problem of evil. The research methodology employed in this study is fundamentally theoretical and rational, analyzing the arguments of both philosophers and providing a comparative assessment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mulla Sadra
  • Plantinga
  • good and evil
  • non-existence of evil
  • free will defense