تقریرهای برهان نظم و پاسخ به اشکالات بر مبنای نوع حجت منطقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای کلام اسلامی، دانشکده الهیات و علوم اسلامی،دانشگاه تبریز،آذربایجان شرقی، ایران

2 دانشیارگروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و علوم اسلامی،دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی، ایران

3 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، آذربایجان شرقی، ایران

چکیده

برهان نظم از ساده ترین و رایج ترین براهینی است که انسان را به ماوراء عالم ماده پیوند می زند. انسان ها از قدیم الایام با تعقل در ساختار موجودات و غایتمندی آنها به وجود ناظمی علیم و حکیم اذعان کرده اند. تقریرهای مختلفی از این برهان با درجاتی متفاوتی از قوت و دقت در سخن اندیشمندان اسلامی و غربی دیده می شود که از طریق تمثیل یا استقراء و با تکیه بر مصادیق جزئی یا کلی نظم در طبیعت در صدد اثبات ناظمی هوشمند است. فهم صحیح برهان و تحلیل درست مقدمات آن بر پایه عقل می‌تواند اعتبار و وجاهت آن را در اثبات ناظمی الهی افزایش داده و ما را در پاسخگویی به قسمت عمده‌ای از اشکالات وارد بر آن یاری رساند. این نوشتار از نگاه معرفت‌شناسی و به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اشکالات وارد بر این برهان پرداخته و در صدد رفع و پاسخگویی به آن‌ها با تبیین جایگاه و نقش آفرینی عقل در این برهان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explanations of the proof of order and answers to problems based on the type of logical argument

نویسندگان [English]

  • Shokoh Monazzam 1
  • Abbas Abbaszadeh 2
  • Naser Forouhi 3
1 PhD student in Islamic Theology, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Tabriz University, East Azerbaijan, Iran
2 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Tabriz University, East Azarbaijan, Iran
3 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Tabriz University, East Azarbaijan, Iran
چکیده [English]

The proof of order is one of the simplest and most common proofs that connects humans to the beyond the world of matter. Since ancient times, humans have acknowledged the existence of a wise and wise moderator by thinking about the structure of beings and their purpose. Various interpretations of this argument with different degrees of strength and precision can be seen in the words of Islamic and Western thinkers, which aim to prove an intelligent system through allegory or induction and relying on partial or total examples of order in nature. The correct understanding of the argument and the correct analysis of its premises based on reason can increase its validity and validity in proving the divine order and help us in answering the major part of the problems. This article examines the problems of this argument from the point of view of epistemology and descriptive-analytical method and aims to solve and respond to them by explaining the place and role of reason in this argument.

کلیدواژه‌ها [English]

  • order
  • reason
  • goal
  • knowledge
  • divine order
الهیات تطبیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار