مهدی گنجور
چکیده
علم کلام از آغاز پیدایش، به لحاظ روش‌شناختی، مراحل و اطوار مختلفی را پشت سر گذاشته است؛ رویکرد نقلی و اخبارگرایی، روش جدلی، عقلی، تأویل‌گروی و رویکرد کلام فلسفی از مهم‌ترین رویکردها در سیر تطور کلام ...
بیشتر
علم کلام از آغاز پیدایش، به لحاظ روش‌شناختی، مراحل و اطوار مختلفی را پشت سر گذاشته است؛ رویکرد نقلی و اخبارگرایی، روش جدلی، عقلی، تأویل‌گروی و رویکرد کلام فلسفی از مهم‌ترین رویکردها در سیر تطور کلام شیعی به شمار میآیند. در این نوشتار با روش توصیفیتحلیلی، ضمن معرفی اجمالی جریان کلام فلسفی و مؤلفههای آن، روش کلامی ابن‌میثم بحرانی، بیان و با ارائۀ شواهد متعددی از آثار و آرای او ثابت شده روش کلامی او عقلی - فلسفی است. او به سبک و سیاق مرسوم آثار فلسفی به امور عامه و طبیعیات را در اثر کلامی خود قواعدالمرام فی علم الکلام، طرح و همان شیوۀ حکما را در نگارش علم کلام در پیش گرفته است. بازکاوی و بیان شاخصههای کلام فلسفی در اندیشۀ ابن‌میثم، از این نظر نیز بااهمیت است که با تأکید بر عقلانیت، استدلالگروی، آزاداندیشی و تفکر انتقادی میتواند یک الگوی روش‌شناختی در حوزۀ کلام امامیه را پیشروی پژوهشگران و دینپژوهان قرار دهد.
