سید مرتضی طباطبایی؛ غلامحسین توکلی
چکیده
در این مقاله، دو رویکرد متفاوت سیدحسین نصر و اندرو فینبرگ برای رهایی از مشکلات تکنولوژی مدرن، اجمالاً معرفی و سپس مقایسه شده است. نصر با نگاهی ذاتگرایانه و منفی به تکنولوژی مدرن، به آسیبهای فردی، ...
بیشتر
در این مقاله، دو رویکرد متفاوت سیدحسین نصر و اندرو فینبرگ برای رهایی از مشکلات تکنولوژی مدرن، اجمالاً معرفی و سپس مقایسه شده است. نصر با نگاهی ذاتگرایانه و منفی به تکنولوژی مدرن، به آسیبهای فردی، جمعی و زیستمحیطی فراوانی اشاره میکند. راهکار نصر عبارت است از طرد کلی تکنولوژی مدرن و بازگشت به تکنولوژی سنتی. درمقابل، فینبرگ تکنولوژیهای مدرن را با نگاهی ساختگرایانه و تجربهگرا بررسی میکند و ضمن بررسی آسیبهای گوناگون این تکنولوژیها، راه رهایی را توسل به تکنولوژی دموکراتیک اعلام میکند. تکنولوژی دموکراتیک، تکنولوژیای است که عموم مردم در طراحی و تولید آن مشارکت داشته باشند. پس از مقایسۀ همه وجوه اختلاف و اشتراک نظر نصر و فینبرگ، نخست روشن شد اساس اختلاف‌نظر فاحش آنان در ارائۀ راهکار، به برداشت متفاوت آنان از ماهیت تکنولوژی و قبلتر از آن به جهانبینیهای متفاوت آنان بازمیگردد؛ دوم، نشان داده شد که با استفاده از قابلیت‌های هریک از این دو رویکرد و نیز با توجه به مشترکات عقاید ایشان، راهکاری مرضیالطرفین به‌دست آمد و آن «مقاومت مردمی در برابر تکنولوژیهای ناهمخوان با سنت» است. بر اساس این، در جوامعی که به حفظ سنتهای اصیل خود مایل هستند، مقاومت دموکراتیک در برابر تکنولوژیهای ناسازگار با سنت، تأمینکنندۀ همزمان دغدغههای نصر و فینبرگ است.
